Frjósemi kvenna á Íslandi árið 2018 var minni en nokkru sinni áður, en þá var frjósemi íslenskra kvenna 1,707. Meðalaldur frumbyrja hélt áfram að hækka og var 28,2 ár. Tæplega þriðjungur barna sem fæddist á Íslandi árið 2018 voru börn foreldra í hjónabandi.
Fleiri börn fæddust í fyrra en árið 2017
Árið 2018 fæddust 4.228 börn á Íslandi, sem er fjölgun frá árinu 2017 þegar 4.071 barn fæddist. Alls fæddust 2.242 drengir og 1.986 stúlkur, en það jafngildir 1.129 drengjum á móti hverjum 1.000 stúlkum.
Helsti mælikvarði á frjósemi er fjöldi lifandi fæddra barna á ævi hverrar konu. Yfirleitt er miðað við að frjósemi þurfi að vera um 2,1 barn til að viðhalda mannfjöldanum til lengri tíma litið. Árið 2018 var frjósemi íslenskra kvenna 1,707 börn á ævi hverrar konu og hefur hún aldrei verið lægri frá því að mælingar hófust árið 1853. Árið 2017 var frjósemi 1,710 en það er næst lægsta frjósemi sem mælst hefur hér á landi.
Meðalaldur mæðra hækkar
Meðalaldur mæðra hefur hækkað jafnt og þétt síðustu áratugi og eignast konur nú sitt fyrsta barn að jafnaði síðar á ævinni en áður. Frá byrjun sjöunda áratugarins og fram yfir 1980 var meðalaldur frumbyrja undir 22 árum en eftir miðjan níunda áratuginn hefur meðalaldur farið hækkandi og var 28,2 ár í fyrra. Algengasti barneignaaldurinn er á milli 25–29 ára. Á þessu aldursbili fæddust 109 börn á hverjar 1.000 konur árið 2018. Fæðingartíðni mæðra undir tvítugu var í fyrra 5,3 börn á hverjar 1.000 konur. Það er afar lágt í samanburði við tímabilið 1961-1965 þegar hún fór hæst, en þá fæddust 84 börn á hverjar 1.000 konur undir tvítugu.
Tæplega þriðjungur barna fæðast innan hjónabands
Tæplega þriðjungur barna á Íslandi fæddist innan hjónabands árið 2018 (29,5%). Frá 1961 til 2018 hefur hlutfall þeirra barna sem fæddust innan hjónabands lækkað úr 74,3% niður í 29,5%. Hlutfall þeirra barna sem fæddust innan sambúðar hækkaði úr 13,4% í 56,4% á sama tíma. Hlutfall barna sem fæðast utan sambúðar eða hjónabands er því nokkuð svipað og það var á árunum 1961-1965. Á þeim árum fæddust 12,4% allra barna utan sambúðar eða hjónabands en 14% árið 2018.
Hvort barn fæðist innan eða utan hjónabands fer mikið eftir því hvar í systkinaröðinni það er. Árið 2018 fæddist tæplega fimmtungur frumburða (17,5%) innan hjónabands og 62,8% frumburða móður áttu foreldra í sambúð. Eftir því sem aftar dregur í fæðingarröðinni fjölgar börnum sem fæðast innan hjónabands en börnum sem eiga foreldra í sambúð fækkar að sama skapi. Foreldrar annars barns móður voru í 32,7% tilvika í hjónabandi árið 2018 og 58,1% í sambúð, en við fæðingu þriðja barns eru hlutföllin orðin nokkuð jöfn en þá eru 47,3% foreldra í hjónabandi og 44,2% í sambúð.
Flest börn mæðra sem ekki voru í hjónabandi eða sambúð voru fyrsta barn, 19,7% frumburða móður áttu foreldra sem voru ekki í sambúð, samanborið við 9,2% foreldra annars barns, 8,5% þriðja barns og 15,1% fjórða eða seinni barna.
