Heildarfjöldi skráðra gistinátta ferðamanna á Íslandi var um 3,3 milljónir árið 2020 en þær voru um 8,4 milljónir árið 2019. Gistinóttum fækkaði um 70,4% á milli ára á höfuðborgarsvæðinu og um 69,9% á Suðurnesjum en minna á landsbyggðinni. Til dæmis fækkaði gistinóttum á milli ára um 29,9% á Vestfjörðum og 33,9% á Austfjörðum.
Gistinætur á hótelum og gistiheimilum voru um 2 milljónir árið 2020, um 658.000 í annarri innigistingu og gistinætur á tjaldsvæðum voru um 617.000.
Skráðar gistinætur ferðamanna 2020 | ||||||
Hótel og gistiheimili | Önnur gisting | Tjaldsvæði | ||||
2020 | % | 2020 | % | 2020 | % | |
Alls | 2.020.155 | -65,1% | 658.141 | -61,6% | 617.208 | -31,5% |
Höfuðborgarsvæði | 784.805 | -71,3% | 272.266 | -66,6% | 7.124 | -84,7% |
Suðurnes | 129.979 | -70,5% | 9.666 | -66,8% | 12.160 | -64,5% |
Vesturland | 151.261 | -52,2% | 36.017 | -67,1% | 72.952 | -34,9% |
Vestfirðir | 70.343 | -31,2% | 19.686 | -43,1% | 61.936 | -22,5% |
Norðurland vestra | 27.540 | -66,7% | 18.908 | -58,2% | 23.815 | -25,6% |
Norðurland eystra | 279.312 | -48,8% | 74.223 | -49,7% | 150.750 | -23,1% |
Austurland | 115.594 | -46,7% | 26.884 | -54,5% | 98.509 | 10,9% |
Suðurland | 461.321 | -66,0% | 200.491 | -57,6% | 189.962 | -39,0% |
Heildarfjöldi gistinátta árið 2020 dróst því saman um 60,8% á milli ára. Þar af var 65,1% fækkun á hótelum og gistiheimilum, 61,6% samdráttur var í annarri innigistingu og 31,5% samdráttur á tjaldsvæðum.
Mikill samdráttur varð í öllum landshlutum og gistitegundum nema á tjaldsvæðum á Austurlandi. Þar voru gistinætur 88.800 árið 2019 en 98.500 árið 2020 og er það aukning um 10,9%.
Þar sem kórónuveirufaraldurinn leiddi til skertra millilandasamgangna var óvenju stór hluti gistinátta vegna innlendra ferðamanna eða um 44,5%. Innlendar gistinætur voru um 1,5 milljón sem er aukning um 34,7% frá fyrra ári en erlendar gistinætur drógust saman um 75% og voru um 1,8 milljón.
Samkomubann vegna kórónuveirufaraldursins var sett á um miðjan mars 2020 og sjást áhrif faraldursins vel þegar gistinætur eru skoðaðar niður á mánuði. Janúar og febrúar voru í svipuðum takti og tímabilið á undan en í mars varð 54,6% samdráttur. Í framhaldinu varð mikill samdráttur í gistinóttum útlendra ferðamanna, um 70-75% yfir hásumarið en 90-97%% þar fyrir utan. Íslenskum gistinóttum fjölgaði aftur á móti á milli ára og skýrist það af aukningu sem varð á tímabilinu júní til september.
Skráðar gistinætur eftir mánuðum | |||||||||
Alls | Íslendingar | Útlendingar | |||||||
2019 | 2020 | % | 2019 | 2020 | % | 2019 | 2020 | % | |
Janúar | 392.641 | 418.270 | 6,5% | 35.086 | 53.198 | 51,6% | 357.555 | 365.072 | 2,1% |
Febrúar | 515.071 | 480.172 | -6,8% | 47.140 | 61.174 | 29,8% | 467.931 | 418.998 | -10,5% |
Mars | 576.899 | 261.685 | -54,6% | 60.608 | 35.941 | -40,7% | 516.291 | 225.744 | -56,3% |
Apríl | 438.677 | 30.263 | -93,1% | 56.386 | 12.761 | -77,4% | 382.291 | 17.502 | -95,4% |
Maí | 570.560 | 89.131 | -84,4% | 70.144 | 66.005 | -5,9% | 500.416 | 23.126 | -95,4% |
Júní | 942.661 | 292.890 | -68,9% | 148.953 | 221.304 | 48,6% | 793.708 | 71.586 | -91,0% |
Júlí | 1.314.668 | 837.432 | -36,3% | 249.761 | 529.648 | 112,1% | 1.064.907 | 307.784 | -71,1% |
Ágúst | 1.253.825 | 559.247 | -55,4% | 179.553 | 284.240 | 58,3% | 1.074.272 | 275.007 | -74,4% |
September | 822.943 | 142.955 | -82,6% | 77.278 | 84.639 | 9,5% | 745.665 | 58.316 | -92,2% |
Október | 656.101 | 84.162 | -87,2% | 61.041 | 50.446 | -17,4% | 595.060 | 33.716 | -94,3% |
Nóvember | 477.432 | 55.223 | -88,4% | 59.566 | 38.304 | -35,7% | 417.866 | 16.919 | -96,0% |
Desember | 444.813 | 44.074 | -90,1% | 44.124 | 29.875 | -32,3% | 400.689 | 14.199 | -96,5% |
Á fyrstu þremur mánuðum 2020 (janúar-mars) voru gistinætur erlendra ferðamanna í heimagistingu sem miðlað var í gegnum vefsíður á borð við Airbnb um 175.000 sem var um 51% minna en á fyrstu þremur mánuðum ársins 2019 þegar þær voru um 356.000. Tölur um fjölda erlendra gistinátta á gististöðum sem miðla gistingu í gegnum Airbnb og svipaðar síður eru áætlaðar út frá svörum í landamærarannsókn Ferðamálastofu og Hagstofu Íslands.
Skyndileg fækkun á brottförum frá landinu er leið á marsmánuð olli því að ómögulegt reyndist að halda uppi svörun í landamærarannsókn og var hún tímabundið lögð niður í sumarlok með það fyrir augum að taka hana upp á ný þegar aðstæður færu batnandi. Af þessum orsökum eru áætlaðar gistinætur erlendra ferðamanna í heimagistingu, sem miðlað var gegnum deilisíður á borð við Airbnb, ekki taldar með í ofangreindum heildarfjölda skráðra gistinátta ferðamanna. Samkvæmt sömu áætlun voru gistinætur erlendra ferðamanna á fyrstu þremur mánuðum ársins tæplega 2.500 í bifreiðum utan tjaldsvæða og um 32.000 hjá vinum og ættingjum, í gegnum húsaskipti eða annars staðar þar sem ekki var greitt sérstaklega fyrir gistingu.
Tilraunatölfræði um gistinætur á hótelum og ferðavenjurannsókn
Fyrir réttu ári hófst tilraunatölfræðiverkefni innan Hagstofu Íslands þar sem fyrsta bráðabirgðamat á fjölda gistinátta á hótelum er birt að jafnaði innan tíu daga frá lokum mánaðar byggt á fyrstu skilum frá hótelum. Gert er ráð fyrir að þessu verkefni verði haldið áfram á þessu ári.
Á dögunum hóf Hagstofa Íslands gagnasöfnun fyrir ferðavenjurannsókn. Tilgangur hennar er að afla upplýsinga um ferðalög þeirra sem búsett eru á Íslandi, bæði innanlands og utan, auk þess sem vonir standa til að hægt verði að nota upplýsingar úr henni til þess að áætla fjölda innlendra gistinátta í heimagistingu sem miðlað er gegnum vefsíður á borð við Airbnb. Ætlunin er að byrja að birta niðurstöður úr ferðavenjurannsókn síðar á þessu ári.