FRÉTT FYRIRTÆKI 14. JÚLÍ 2017

Velta í virðisaukaskattskyldri starfsemi, fyrir utan ferðaskrifstofur og farþegaflutninga á vegum, var 629 milljarðar króna í mars og apríl sem er 0,8% hækkun miðað við sama tímabil árið 2016. Veltan jókst um 3,3% á tímabilinu maí 2016 til apríl 2017 miðað við síðustu tólf mánuði þar áður. Starfsemi tengd farþegaflutningum og ferðaskrifstofum var ekki virðisaukaskattskyld fyrr en í ársbyrjun 2016 og er nauðsynlegt að taka tillit til þess þegar velta frá og með 2016 er borin saman við fyrri ár.

Velta í allri virðisaukaskattskyldri starfsemi nam 646 milljörðum króna í mars og apríl 2017, en það er hækkun um 1,3% frá sama tímabili 2016.

Tafla 1: Virðisaukaskattsvelta (milljarðar króna)
  Mars-apríl 2016 Mars-apríl 2017 Breyting, % Maí 2015-apríl 2016 Maí 2016-apríl 2017 Breyting, %
Alls 638 646 1,3 3.891 4.113  
Alls án ferðaskrifstofa og farþegaflutninga á vegum¹ 624 629 0,8 3.858 3.987 3,3
A-01/A-02 Landbúnaður og skógrækt²       49 51 4,6
A-03/C-102 Fiskveiðar, fiskeldi og vinnsla sjávarafurða 65 59 -9,4 380 320 -15,7
C-24 Framleiðsla málma 34 38 10,8 221 205 -7,4
C Framleiðsla, án fiskvinnslu (C-102) og framleiðslu málma (C-24) 67 67 0,9 452 472 4,4
D/E Veitustarfsemi 27 29 5,5 167 164 -1,4
F/B Byggingarstarfsemi, mannvirkjagerð, námugröftur og vinnsla hráefna úr jörðu 37 45 20,5 223 296 33,1
G-45 Sala og viðhald vélknúinna ökutækja 28 29 2,8 147 163 11,0
G-46171/G-46172/G-46381 Heild- og umboðsverslun með fisk 41 34 -18,6 241 207 -14,4
G-4671 Olíuverslun 16 19 17,1 114 116 1,6
G-46 Önnur heild- og umboðsverslun 56 53 -3,8 328 341 4,0
G-47 Smásala 66 68 3,7 407 435 6,8
H Flutningar og geymsla¹ 65 61 -5,2 401 426  
I Rekstur gististaða og veitingarekstur 22 27 18,7 144 181 25,9
J Upplýsingar og fjarskipti 34 32 -6,6 186 192 3,1
N-7711 Leiga á bifreiðum og léttum vélknúnum ökutækjum 5 7 25,2 38 48 25,2
N-79 Ferðaskrifstofur og ferðaskipuleggjendur¹ 12 14 23,3 27 103  
Aðrar atvinnugreinar 61 63 3,9 366 394 7,5
¹Í ársbyrjun 2016 tóku gildi breytingar á lögum um virðisaukaskatt, m.a. urðu hluti farþegaflutninga (bálkur H) og þjónusta ferðaskrifstofa virðisaukaskattsskyld.
²Flestir bændur skila virðisaukaskatti hálfsárslega. Velta á tveggja mánaða tímabili gefur því ekki rétta mynd af þróun landbúnaðar.

Aukning í greinum tengdum ferðaþjónustu
Velta jókst í flestum einkennandi greinum ferðaþjónustu, t.d. jókst velta í flokkinum „rekstur gististaða og veitingarekstur“ um 25,9% á tímabilinu maí 2016 til apríl 2017 miðað við síðustu tólf mánuði þar áður. Á sama tíma jókst velta í bílaleigu um 25,2%. Velta í bílaleigu er orðin svipuð veltu í landbúnaði.

Í ársbyrjun 2016 tóku gildi breytingar á lögum um virðisaukaskatt, 50/1988, sem gerðu nokkrar atvinnugreinar virðisaukaskattskyldar sem áður voru undanþegnar. Þar ber helst að nefna farþegaflutninga aðra en áætlunarflutninga (undir bálki H) og þjónustu ferðaskrifstofa (undir bálki N). Þetta er að hluta til skýringin á mikilli aukningu á virðisaukaskattskyldri veltu í þessum greinum, en einnig hafa umsvif þessara atvinnugreina aukist mikið undanfarin ár.

Þar sem þjónusta ferðaskrifstofa og ferðaskipuleggjenda er tiltölulega nýorðin virðisaukaskattskyld er ekki enn hægt að bera saman tölur á ársgrundvelli, en velta í þeirri atvinnugrein var 23,3% hærri í mars og apríl 2017 en sömu mánuði árið áður.

Einnig jókst velta milli ára í greinunum „byggingastarfsemi, mannvirkjagerð, námugreftri og vinnslu jarðefna“ (33,1%) og í „sölu og viðhaldi á vélknúnum ökutækjum“ (11,0%). Telja má líklegt að hluti af þeim vexti gæti verið tilkominn vegna vaxtar í einkennandi greinum ferðaþjónustu.

Í veftöflum Hagstofu er að finna meiri sundurliðun og tölur lengra aftur í tíma.

Minni velta í sjávarútvegi
Ef miðað er við heilt ár og nýjustu tölur, þá var velta í sjávarútvegi 15,7% lægri á tímabilinu maí 2016 til apríl 2017 en síðustu tólf mánuði þar á undan. Á sama tíma lækkaði velta í heildverslun með fisk um 14,4%. Lækkunina má skýra með að gengi íslensku krónunnar hefur hækkað miðað við gjaldmiðla í helstu útflutningslöndum okkar og nýafstöðnu verkfalli sjómanna.

Velta eftir virðisaukaskattsþrepum
Hærra þrep virðisaukaskatts, eða almennt þrep, er í dag 24%. Í þessu þrepi eru allar tegundir vöru og þjónustu sem ekki eru flokkaðar í öðrum þrepum samkvæmt lögum um virðisaukaskatt (50/1988).

Lægra þrep virðisaukaskatts er í dag 11% skv. 14 grein laga um virðisaukaskatt: Í þessu þrepi eru m.a. bækur, tímarit, hitaveita, rafmagn til húshitunar, matvara, þjónusta veitingahúsa, gistiþjónusta, farþegaflutningar innanlands (aðrir en áætlunarflutningar) og þjónusta ferðaskrifstofa. Áfengi er í lægra þrepi síðan 1. janúar 2016 en var áður í hærra þrepi.

Velta undanskilin virðisaukaskatti skv. 12. grein laga um virðisaukaskatt: Ekki þarf að greiða virðisaukaskatt af þessari veltu, en þó er skylt að skila virðisaukaskattskýrslum og hægt er að fá endurgreiddan þann virðisaukaskatt sem hefur verið greiddur til að afla tekna. Útflutningur á vöru og þjónustu er undanskilinn virðisaukaskatti. Sem dæmi um útflutta þjónustu má nefna millilandaflug og -siglingar; og utanlandsferðir sem íslenskar ferðaskrifstofur selja. Samningsbundnar greiðslur úr ríkissjóði vegna mjólkurframleiðslu og sauðfjárframleiðslu eru einnig undanskildar virðisaukaskatti.

Þjónusta undanskilin virðisaukaskatti: Ýmis konar þjónusta er að öllu leyti undanskilin virðisaukaskatti skv. 2. grein laga um virðisaukaskatt. Veltu í þess konar þjónustu á ekki að telja með í virðisaukaskattskýrslum og ekki er hægt að fá endurgreiddan þann virðisaukaskatt sem rekstraraðilar hafa greitt í tengslum við þessa þjónustu. Eðli málsins samkvæmt er þjónusta af þessu tagi ekki talin með í hagtölum um veltu skv. virðisaukaskattskýrslum. Sem dæmi um þjónustu sem er undanþegin virðisaukaskatti má nefna almenningssamgöngur, læknisþjónustu, íþróttastarfsemi, happadrætti og fasteignasölu.

Meiri upplýsingar um virðisaukaskatt má finna á heimasíðu Ríkisskattstjóra. 

Tafla 2: Velta skv. virðisaukaskattskýrslum, á tímabilinu maí 2016-apríl 2017, eftir virðisaukaskattþrepum (milljarðar króna)
  Velta undanþegin vsk Lægra vsk-þrep Hærra vsk-þrep Alls
Alls 1.266 (31%) 896 (22%) 1.951 (47%) 4.113 (100%)
A-01/A-02 Landbúnaður og skógrækt 10 (20%) 10 (20%) 31 (60%) 51 (100%)
A-03/C-102 Fiskveiðar, fiskeldi og vinnsla sjávarafurða 212 (66%) 95 (30%) 14 (4%) 320 (100%)
C-24 Framleiðsla málma 203 (99%) 0 (0%) 1 (1%) 205 (100%)
C Framleiðsla, án fiskvinnslu (C-102) og
framleiðslu málma (C-24)
163 (35%) 135 (29%) 174 (37%) 472 (100%)
D/E Veitustarfsemi 5 (3%) 25 (15%) 134 (82%) 164 (100%)
F/B Byggingarstarfsemi, mannvirkjagerð,
námugröftur og vinnsla hráefna úr jörðu
5 (2%) 1 (0%) 290 (98%) 296 (100%)
G-45 Sala og viðhald vélknúinna ökutækja 10 (6%) 0 (0%) 153 (94%) 163 (100%)
G-46171/G-46172/G-46381 Heild- og
umboðsverslun með fisk
152 (74%) 45 (22%) 9 (5%) 207 (100%)
G-4671 Olíuverslun 24 (21%) 6 (6%) 85 (74%) 116 (100%)
G-46 Önnur heild- og umboðsverslun 29 (8%) 92 (27%) 221 (65%) 341 (100%)
G-47 Smásala 19 (4%) 183 (42%) 232 (53%) 435 (100%)
H Flutningar og geymsla 328 (77%) 25 (6%) 74 (17%) 426 (100%)
I Rekstur gististaða og veitingarekstur 5 (3%) 169 (93%) 8 (4%) 181 (100%)
J Upplýsingar og fjarskipti 40 (21%) 16 (8%) 136 (71%) 192 (100%)
N-7711 Leiga á bifreiðum og léttum vélknúnum ökutækjum 1 (1%) 0 (1%) 47 (98%) 48 (100%)
N-79 Ferðaskrifstofur og ferðaskipuleggjendur 15 (15%) 81 (79%) 7 (6%) 103 (100%)
Aðrar atvinnugreinar 45 (11%) 14 (4%) 335 (85%) 394 (100%)

Endurskoðun hagtalna
Tölur um veltu skv. virðisaukaskattskýrslum eru bráðabirgðatölur. Við birtingu fréttar í maí var velta í virðisaukaskattskyldri starfsemi í janúar og febrúar 2017 talin vera 548,7 milljarðar sem var 0,6% lækkun frá sömu mánuðum árið 2016. Nú hafa nýrri tölur borist og velta í virðisaukaskattskyldri starfsemi á þessu tímabili er talin vera 552,6 milljarðar sem er 0,1% hækkun milli ára. Fjallað er um endurskoðun hagtalna í lýsigögnum og tölulegar upplýsingar um breytingar á þegar birtum hagtölum eru í endurskoðun hagtalna.

Aðrar hagtölur
Hagstofa Íslands gefur árlega út rekstrar- og efnahagsyfirlit fyrirtækja eftir atvinnugreinum sem byggja á skattframtölum og gefa ítarlega mynd af stöðu einstakra atvinnugreina.

Talnaefni
  Ferðaþjónusta
  Allar atvinnugreinar 

Nánari upplýsingar

Nánari upplýsingar eru veittar í síma 528 1100 , netfang upplysingar@hagstofa.is

Deila


Öllum eru heimil afnot af fréttatilkynningunni. Vinsamlegast getið heimildar.