Velta jókst lítillega í flestum atvinnugreinum landsins í maí og júní 20251 samanborið við sömu mánuði árið 2024. Mest jókst velta í bílasölu og smásöluverslun en samdráttur var í framleiðslu málma og tæknigreinum. Þá var einnig lítilsháttar samdráttur í sjávarútvegi og einkennandi greinum ferðaþjónustu. Af 12 stærstu greinum hagkerfisins jókst velta umfram hækkun verðlags í aðeins þremur en vísitala neysluverðs hækkaði um 4,0% á tímabilinu.
Velta í einkennandi greinum ferðaþjónustu dróst saman um rúmlega 1% á tímabilinu og nam tæplega 188 milljörðum króna. Þróunin var nokkuð misjöfn á milli greina en helst stóð upp úr 39% aukning í veltu hjá heilsulindum og yfir 20% vöxtur í bæði farþegaflutningum á landi og sjó. Þá jókst velta einnig um tæplega 8% í veitingasölu- og þjónustu og rúmlega 7% í rekstri gististaða. Töluverður samdráttur var hins vegar í farþegaflutningum með flugi þar sem velta dróst saman um rúmlega 12%. Auk þess minnkaði velta um tæplega 5% hjá ferðaskrifstofum (þar af tæplega 9% í þjónustu tengdum ferðum erlendis og 4% í þjónustu tengdum ferðalögum innanlands).
Velta í tækni- og hugverkaiðnaði (án lyfjaframleiðslu) var tæplega 101 milljarður króna í maí og júní sem var um 5% minna en á sama tíma árið 2024. Samdráttur var í flestum greinum tæknigeirans þar sem velta dróst mest saman í starfsemi á sviði upplýsingaþjónustu (gagnavinnslu, hýsingu, o.fl.) (-57%). Þá minnkaði velta einnig um rúmlega 20% í framleiðslu á tölvu-, rafeinda- og optískum vörum. Í þjónustustarfsemi á sviði upplýsingatækni var hins vegar jákvæður vöxtur en hann var þó aðeins rúmlega 1% þar sem velta í hugbúnaðargerð jókst um rúm 3%.
Velta í fasteignastarfsemi jókst um rúmlega 3% og reyndist um 29 milljarðar á tímabilinu. Nokkuð jafn vöxtur var í flestum geirum greinarinnar en meginþorra veltunnar má jafnan rekja til leigutekna af atvinnuhúsnæði. Í byggingarstarfsemi og mannvirkjagerð var svipaður vöxtur eða tæplega 3% og var veltan um 118 milljarðar króna. Veltuaukningin var einkum borin uppi af tæplega 7% vexti í sérhæfðri byggingarstarfsemi en tæplega 1% samdráttur var í byggingu húsnæðis og þróun byggingarverkefna.
Samdráttur var í helstu útflutningsgreinum í maí og júní samanborið við sömu mánuði árið 2024. Þannig dróst velta í framleiðslu málma saman um rúmlega 8% á tímabilinu. Heimsmarkaðsverð á áli var örlitlu lægra í maí og júní miðað við fyrra ár auk þess sem gengi krónunnar var töluvert sterkara. Útflutt magn jókst hins vegar umtalsvert (eða um rúmlega 10%). Í sjávarútvegi var einnig samdráttur þar sem velta mældist rúmlega 2% minni en árið áður. Mikill vöxtur var hins vegar í fiskeldi (49%) og jókst því samanlögð velta fyrir sjávarútveg og fiskeldi um tæplega 2% í rúmlega 86 milljarða króna.
Velta í sölu, viðgerðum og viðhaldi á vélknúnum ökutækjum jókst aftur umtalsvert eða um 16% og þar af var nærri 19% vöxtur í bílasölu. Í smásöluverslun var einnig ágætur vöxtur eða um 7% þar sem velta jókst um 8% hjá stórmörkuðum og matvöruverslunum og rúmlega 31% í lyfjaverslun. Aftur á móti var 1% samdráttur hjá byggingarvöruverslunum og tæplega 3% samdráttur hjá sérverslunum um fatnað og skó. Loks var lítilsháttar veltuaukning í heildverslun (3%) þar sem heildverslun með eldsneyti dróst saman um tæplega 14%.
Um gögnin
Tölur um veltu skv. virðisaukaskattsskýrslum eru bráðabirgðatölur. Allar tölur eru á nafnvirði nema annað sé tekið fram. Verðbólga fyrir tímabilið maí-júní 2024 til maí-júní 2025 var 4,0% miðað við meðalgengi vísitölu neysluverðs.
Rannsókn stendur yfir á grunngögnum um framleiðslu á lyfjum og efnum til lyfjagerðar. Að svo stöddu er því ekki unnt að birta tölur fyrir þá atvinnugrein og atvinnugreinahópinn meðal- og hátækniframleiðsla. Þar að auki verða tölur fyrir tækni- og hugverkaiðnað og heildarveltu (alls og alls án landbúnaðar og skógræktar) birtar án veltu í lyfjaframleiðslu á meðan frekari skoðun á gögnunum fer fram. Þetta gildir um öll gögn frá núverandi tímabili aftur til ársins 2008.
Við birtingu síðustu fréttar í júní sl. var velta í virðisaukaskattskyldri starfsemi (án landbúnaðar) talin hafa verið 1.168,3 milljarðar króna (5,6% hækkun miðað við fyrra ár) á tímabilinu mars-apríl 2025. Nú hafa nýrri tölur borist og er velta á þessu tímabili talin hafa verið 1.172,3 milljarðar króna (6,0% hækkun miðað við fyrra ár).
Tölur í landbúnaði fyrir fyrri hluta árs eru að jafnaði taldar með veltu í maí-júní og seinni hluta árs með veltu í nóvember-desember. Ekki eru birtar tölur fyrir maí-júní 2025 fyrir landbúnaðargreinarnar „Ræktun nytjajurta og búfjárrækt, veiðar og tengd þjónustustarfsemi“ og „Skógrækt og skógarhögg“ þar sem tölur fyrir fyrri helming árs 2025 liggja ekki fyrir. Þar af leiðandi er ekki birt tala í flokknum „Alls“ enda gæfi það villandi mynd af heildarveltu. Aftur á móti eru birtar tölur í flokknum „Alls, án landbúnaðar og skógræktar“.
1 Margir bændur skila virðisaukaskattskýrslu hálfsárslega og hafa lengri skilafrest en aðrir. Ekki eru komnar tölur um veltu í landbúnaði og skógrækt fyrir fyrri helming árs 2025.
Talnaefni
Velta í öllum atvinnugreinum
Velta í einkennandi greinum ferðaþjónustu